Search

Track Information

Original Tape ID

Program Choinnich 16.07.1997

Summary

Whether the public are ready to accept Camilla as Queen.

Four people discuss whether the public are ready to accept Camilla as a future Queen and the part of the media in preparing them for this.

Item Subject/Person

Bowles, Camilla Parker

Recording Location

County - Ross and Cromarty

Parish - Stornoway

Island - Lewis

Village/Place - Stornoway

Language

Gaelic

Collection

BBC

Transcription

Coinneach MacÌomhair (CM): Tha a h-uile coltas gu bheil na tha sinn a' faicinn anns na meadhanan gar h-ullachadh airson gabhail ris, nuair a nochdas e, gu bheil am Prionnsa Teàrlach a' dol a phòsadh Camilla Parker Bowles. Tha e annasach, nach eil, mar a tha naidheachdan beaga a' nochdadh ann an siud 's ann an seo, agus na sgeulachdan mar a tha iad a' nochdadh a' dèanamh dealbh dhith a tha mòran nas tarraingiche na an seòrsa dealbh a b' àbhaist dhuinn a bhith a' leughadh, can, bho chionn bliadhna air ais. A bheil sinn deis airson gabhail ri Camilla an àite Diana? A bheil e freagarrach gum bitheadh i na Banrigh, esan na Rìgh, nuair a tha iad a' gabhail ris an adhaltranas a tha iad air a bhith ris, nuair a bha an dithis aca pòsta? A bheil sin gu diofar? Tha ceathrar còmhla riumsa a tha a' cumail sùil air na tha a' dol anns na meadhanan mun an Teaghlach Rìoghail, agus mas e agus gu bheil beachd làidir agaibhse co-cheangailte ris a' chuspair a tha seo, siuthadaibh, togaibh am fòn thugainn ann an seo ann an Steòrnabhagh. Neoni aon, ochd còig a h-aon, seachd a neoni, còig mìle. Bidh sinn toilichte na beachdan agaibh a chluinntinn.

An toiseach, còmhla rium, Iain X. MacÌomhair, am fear-naidheachd a bhios a' sgrìobhadh do phàipearan-naidheachd fad agus farsaing. A bheil na pàipearan-naidheachd gar giùlan a chùm an t-suidheachaidh a tha seo, nuair a nochdas e, nach cuir e iongnadh sam bith oirnn? No a bheil mise a' leughadh cus ann, Iain?

Iain X. MacÌomhair (IM): Chan eil mi a' smaoineachadh gu bheil, airson tha an oidhirp sin a' dol air adhart, gar deisealachadh airson an àm gun... Cha chreid mi gu bheil mòran teagamh mu dheidhinn sin. Tha i a-nise mar phàirt dhen a' publicity machine a tha... a tha Lùchairt Buckingham glè mhath air cleachdadh. Ach tha beagan... beagan trioblaid aca, airson chan eil ise cho tarraingeach co-dhiù 's a bha an tè eile.

CM: Chan eil a thaobh dealbh, ach 's dòcha a thaobh pearsa gu bheil.

IM: Tha mi a' smaoineachadh gur e an dealbh gur h-e an rud.

CM: A bheil thusa a' smaoineachadh, a-rèiste, uill, can an-dràsta, na sgeulachdan a tha sinn a' faicinn anns na pàipearan-naidheachd mu deidhinn, tha iad diofaraichte, gu math diofraichte ris an seòrsa dealbh a bha sinn a' faicinn bho chionn bliadhna air ais, nach eil?

IM: Ò, tha gu dearbh. Ach, fhios a'd, tha a h-uile càil a tha seo mu dheidhinn ìomhaigh agus mu dheidhinn dè a' bheachd a th' aig feadhainn... chan eil iad airson a dhol ro dhomhainn ann, ach dè a' chiad bheachd a th' aig feadhainn gun cus rannsachadh a dhèanamh. Nise, thig... thig na dealbhan bòidheach, agus bidh i air a dèanamh nas glamorous na tha i an-dràsta, ach tha beagan slighe aice ri dhèanamh.

CM: Tha Zena Nicoll a' coimhead ris na pàipearan airson a' phrògraim seo a h-uile seachdain. Tha i a' gàireachdainn ann an seo an-dràsta. Carson a tha thu a' gàireachdainn, Zena?

Zena Nicoll (ZN): Uill, bidh e an-còmhnaidh a' cur iongantas ormsa dè as coireach an cuidream a thathas a' cur air dè man a tha Camilla a' coimhead. Tha a' Bhanrigh againn agus tha spèis mhòr 's urram 's gràdh againn dhi, 's cha chanadh tu, leis... le bhith a' labhairt ris a h-uile h-urram, gun dèanadh i dreuchd, gun dèanadh i bith-beò no modail no ann am farpaisean bòidhchead no mar sin, agus tha mise a' smaoineachadh gu bheil Camilla, gu bheil i... aodann oirre cho tarraingeach 's a th' air a' Bhanrigh.

CM: Cho plèan, a bha thu a' dol a ràdh.

ZN: Cho tarraingeach. Tha neart ann 's tha caractar a' sealltainn na h-aodann, agus nam biodh uimhir air a chosg air Camilla 's a thathas air a chosg air Di, chan eil mise a' smaoineachadh nach ann a bhiodh i buileach na bu tharraingiche a' coimhead na Di.

CM: 'S ann a tha thusa an-dràsta dìreach a' sealltainn an nàimhdeas a th' agad dha Di. 'S ann a tha sinn a' bruidhinn ann an seo mu dheidhinn Camilla, agus a bheil... a bheil thusa deiseil airson gabhail ri Camilla mar Bhanrigh?

ZN: Tha mise deiseil.

CM: A bheil?

ZN: Tha mise deiseil. Chan eil fhios a'm a bheil thu fhèin.

CM: Cha chreid mi nach eil thu deiseil, ceart gu leòr.

ZN: Tha thusa tòrr nas deiseil airson... airson gabhail ri Di. Tha mi a' tuigsinn... tha mi a' tuigsinn sin. Tha thusa air do tharraing gu Di glè mhòr. Tha mise a' smaoineachadh gun dèanadh... gun dèanadh Camilla againn... 's e th' innte boireannach glic agus boireannach a th' air... a th' air a bhith air a togail suas am measg an Teaghlach Rìoghail, 's mar sin gu math dlùth dhaibh, agus tha fhios aice dè man a ghiùlaineas i i fhèin. Ach dìreach ma nach do ghabh an sluagh, am mòr-shluagh ri Wallis Simpson aig a' cheart àm aig an robh ise timcheall, cha do ghabhar fhathast ri Camilla.

CM: Tè a bhris pòsadh a' phrionnsa.

ZN: Bhris ise am pòs-... Cò bhris pòsadh a' phrionnsa?

CM: Camilla.

ZN: Ò uill, 's e ceist a tha sin.

CM: Còmhla rium... còmhla rium air-loidhne cuideachd, tha fear a... thairis air na bliadhnaichean a bha gu math eòlach air pearsachan san Teaghlach Rìoghail. 'S esan Tormod Clapperton. Bha e eòlach gu leòr air... A Thormoid, dè do bheachd? A bheil thusa dhen a' bheachd gu bheilear gar deisealachadh airson Camilla?

Tormod Clapperton (TC): Tha mi a' smaoineachadh gun dèanadh Camilla banrigh a cheart cho math ri tè sam bith eile. Chan eil... 's dòcha nach eil an ìomhaigh aice cho tarraingeach ri cuid a dhaoine, ach na dhèidh sin chan e an ìomhaigh as motha, tha mi a' smaoineachadh, a tha a' cunntais idir, ach gu dè am pearsa agus gu dè an inntinn 's dè an coibhneas 's an carthannas a tha an duine a' taisbeanadh dha na bhios timcheall orra.

CM: Nise, man a bha mi ag ràdh, tha sibhse air coinneachadh ri mòran dhe na daoine-uasal a tha seo thairis air na bliadhnaichean. An do choinnich sibh ri Camilla a-riamh?

TC: Ò, cha do choinnich mi a-riamh ri Camilla, ach choinnich mi ri Teàrlach dhà no trì thursan.

CM: Agus a bheil thusa, a-rèiste, air sgàth gu bheil thu eòlach air Teàrlach, a bheil thusa toilichte seach gu bheil esan toilichte?

TC: Ò, uill, tha mi a' creidsinn gur e esan a bhith toilichte, gur e sin a... iad a bhith toilichte le chèile, gur e sineach deireadh na cùise, so tha mise a' smaoineachadh gum bu chòir... gum bu chòir dhaibh pòsadh agus gun dèanadh Camilla deagh bhanrigh. Ach air a... tha taobh eile air a' ghnothach. An leig an riaghaltas, mar a tha an suidheachadh an-diugh, an leig an riaghaltas sin air adhart? A thoradh mar a tha an suidheachadh an-diugh, chan eil e air a cheadachadh do neach Caitligeach a bhith air a' chrùn ann no a bhith timcheall mun a' chrùn, so ma tha Camilla gus a bhith na banrigh 's ma tha... ma tha Teàrlach a' dol a phòsadh 's Camilla gus a bhith na banrigh, feumaidh an riaghailt sin a bhith air atharrachadh.

CM: Uill, tha duilgheadas eile ann cuideachd, ma tha sinn a' dol a bhruidhinn air aig an ìre sin. Sin gu bheil Teàrlach gu bhith na cheannard air Eaglais Shasainn agus... agus an sgaradh-pòsaidh far a bheil e fhèin ciontach, cha bhiodh sin air fhaicinn uabhasach math bhon an t-sealladh sin, am bitheadh?

TC: Ò uill, tha sin ann cuideachd, agus feumaidh sinn a chuimhneachadh gur e... a' dol air ais ceudan bliadhna chun a sin, ri linn Eanraig a h-Ochd, 's e a dh'atharraich cùisean chun na h-ìre a tha sin, nuair nach d' fhuair e cead a' bhean a bh' aige a dhivorce-adh a chionn 's nach tug i dha oighre, agus am Pàp a bh' ann aig an àm, cha leigeadh e sin air adhart, 's nuair a chunnaic Henry the Eighth sin, sgair e air falbh bhon a' Phàp, agus chuir e e fhèin air ceann na h-eaglaise, agus sin mar a thachair cùisean anns an t-seagh a tha sin, 's tha Teàrlach agus a h-uile duine a thàinig chun a' chrùin às a dhèidh, tha iad... bho linn Edward the... Henry the Eighth, tha iad air am meas mar cheann na h-eaglaise. Ach tha mi a' smaoineachadh gum bu chòir an eaglais agus an stàit a dhealachadh bho chèile. Chan eil mi a' smaoineachadh gum bu chòir uimhir a dh'ùghdarras a bhith aig an stàit thairis air an eaglais 's a th' aice. Nuair a thathar ann a shin a' cur àrd-easbaig air chois, tha e a' dol an làmhan a' phrìomh mhinisteir an toiseach, 's tha e an uair sin a' dol an cead a' chrùin. Uill, tha mi a' smaoineachadh gum bu chòir na h-àrd-dhaoine sin anns an eaglais, gum bu chòir dhaibh a bhith air an cur ann le buill na h-eaglaise, chan ann leis an riaghaltas.

CM: Glè mhath Uill, Eanraig a h-Ochd, fhuair esan dòigh mhath air cur às air a seo... a h-uile càil a tha seo a chur air dòigh. Bha e a' cur às dhaibh. Bha e gan cur gu bàs. Ach mas e 's gu bheil duine sam bith agaibhse ag èisteachd aig a bheil beachd làidir air a seo, taobh sam bith dhen a' cheist a tha seo, bhiodh sinn toilichte cluinntinn bhuaibh. Air an loidhne còmhla riumsa an-dràsta, às an Eilean Sgitheanach, Seonag Anderson. Dè do bheachd, a Sheonag? A bheil thusa a' smaoineachadh... a bheil thusa deis airson gabhail ri Camilla?

Seonag Anderson (SA): Uill, an robh mi deiseil airson Di cuideachd? Chan eil fhios a'm. Chan eil... chan eil mòran agamsa mu dheidhinn an Teaghlach Rìoghail ann. Tha iad ann agus chan eil mòran ann as urrainn dhuinn a dhèanamh mu dheidhinn, ach tha mi a' smaoineachadh, ma tha iad ag iarraidh pòsadh, gum bu chòir leigeil leotha. Chan eil dad as miosa na bhith ann an suidheachadh nach eil thu toilichte agus agad ri fuireach ann, agus tha mise a' bruidhinn às mo leth fhèin, far an robh mi anns an aon t-suidheachadh o chionn iomadach bliadhna, 's nuair a thàinig an t-àm dhomh gu pòsadh an dàrna turas, bha a h-uile duine a bh' ann, abair thusa gun robh iad a' cur seachad am beachd thugam... thugamsa agus chun an duine a bha mi a' dol a phòsadh, 's cha robh... cha robh fhios aca air càil mu dheidhinn. Agus tha mi a' smaoineachadh, saoil... chan eil fhios againn air dè bha a' tachairt eadar Di agus Teàrlach, agus mura robh iad toilichte, tha iad air an rud dòigheil a dhèanamh. Tha iad air divorce-adh. Tha an dithis aca saor airson pòsadh a-nis, agus carson nach leig sinn leotha?

CM: Uill, tha aon duine nach leig leotha ann am fois co-dhiù, airson tha i sgoinneil air a bhith a' cur a h-ainm dha na meadhanan, agus 's e sin Diana fhèin. Tha ise gu bhith ann an siud ann am beatha Theàrlaich às bith dè nì e, nach eil?

SA: Uill, tha, ach a bheil thu idir a' smaoineachadh gur e luchd nam meadhanan a tha a' dèanamh sin leatha? Tha i... bha i fiù 's an-dè anns na pàipearan ag iarraidh beagan fois airson falbh air làithean-saora còmhla ri na balaich...

CM: An robh i ag iarraidh fois, ge-tà.

ZN: Sin an rud mu dheireadh a tha Di ag iarraidh, fois bho na meadhanan.

SA: Uill, 's dòcha...

ZN: Cha dèan i a chùis às an aonais.

SA: Uill, 's dòcha nach dèan, ach carson nach leig iad le Camilla agus Teàrlach? Tha Di seachad a-nis, còmhla ri Teàrlach, agus leigeadh iad le Camilla agus Teàrlach an rud a thogras iad a dhèanamh. Chan eil... chan fhaod iad... uill, chan eil daoine airson gum bi iad a' fuireach còmhla. Tha iad a' bruidhinn mu dheidhinn sin. Chan eil iad airson gum pòs iad. Dè tha iad dè tha còir aca a dhèanamh?

CM: Iain MhicÌomhair. 'S e na meadhanan as coireach ris a h-uile càil a th' ann. Dè tha còir aca a dhèanamh?

IM: Uill, cha chuala mi a leithid de sgudal bho chionn... bho chionn fhada. Feumaidh tusa a chuimhneachadh, a Sheonag, aig a' cheart àm 's a bha Di ag ràdh gun robh i fhèin 's na balaich ag iarraidh beagan fois, bha i cuideachd a' gealltainn dha luchd-naidheachd gun robh sgeulachd mhòr gu bhith aice dhaibh a dh'aithghearr, agus leis a sin, bha i a' dèanamh...

CM: Thuirt i an-dè nach robh.

IM: Ò, thuirt i an-dè nach robh, ach bha gu leòr ann an latha ron a sin, nuair a thuirt i gun robh sgeulachd mhòr gu bhith aice, agus bha sin a' dol gan cumail, mar gum b' eadh, le... le an teangannan a-mach a' feitheamh ris a h-uile càil a tha a' tighinn bhuaithe, agus dh'fheumadh i a ràdh, bhon a chaidh ìmpidh a chur oirre rudeigin a ràdh an dèidh a chantainn nach e sin a bha i an dùil a ràdh, ach tha ise a' cleachdadh nam meadhanan gu math sgiobalta, agus gu math sgileil, agus tòrr nas fheàrr na, tha mi a' smaoineachadh, a tha muinntir Lùchairt Buckingham cuideachd, agus nì i cinnteach gum bi ise air na duilleagan aghaidh, fiù 's ged a bhitheadh Camilla, ge bith dè thachras dhi.

CM: An e Tormod Clapperton a tha a' feuchainn ri faighinn a-steach?

TC: 'S e. Tha mi ag aontachadh le Iain an siud mu [???]. Tha Di, tha i air [???] airson fois 's sìth 's na dhèidh sin tha i deònach gum bi a h-ìomhaigh air aghaidh nam pàipearan a h-uile latha a thèid e a-mach.

CM: Ach a' tighinn air ais chun a' phuing a bh' aig Tormod na bu tràithe, Iain, 's e sin ceistean a tha a' dol a nochdadh ann an seo, agus ceistean a dh'fheumas freagairt fhaighinn dhaibh, 's e sin ceistean co-cheangailte ris an àite a th' aig rìgh na dùthcha, ceannard na stàite, co-cheangailte ri creideamh, agus feumaidh na rudan sin a bhith air an cur air dòigh, nach fheum?

IM: Agus thèid an cur air dòigh cuideachd, agus...

CM: A bheil thu a' smaoineachadh?

IM: Ò, tha.

CM: Cha do thòisichear gar deisealachadh airson sin fhathast, ge-tà. An e sin... an e sin an ath cheum a chì... an ath rud a chì sinn anns na meadhanan?

IM: Cha do thòisich, ach bha Tormod ceart, airson tha mi a' smaoineachadh gu bheil gu leòr a-nis anns an rìoghachd a' faicinn nach eil ceangal ceart sam bith eadar ceannard an stàit againn agus prìomh shuidheachan na h-eaglaise. Cha robh ann ach co-dhùnadh a rinn Eanraig air ais ann a shin agus bha adhbhar fhèin aige airson a dhèanamh, agus tha mi a' smaoineachadh fiù agus ged a nì iad tha tòrr èigheach mu dheidhinn, tha mi cinnteach, an Eaglais Phròstanach, gum feum iad faicinn...

ZN: Ach 's ann a-mhàin an Sasainn a tha sin.

IM: Uill, uill 's ann ach...

ZN: So chan eil sin a' cur dragh sam bith oirnn.

IM: Eaglais Shasainn.

CM: Ach 's e rud a tha seo a tha sgoinneil airson luchd nam meadhanan aig an àm seo. Meadhan an t-samhraidh nuair nach eil na tha siud de naidheachdan cudromach trom a' dol, tha seo sgoinneil air an son, agus tha e a' ciallachadh, nuair a bhios mise 's tusa ann an seo, thairis air na bliadhnaichean a tha romhainn, ann an seo air Dihaoine a' coimhead ris na pàipearan, 's iomadh seachdain a tha gu bhith againn fhathast far an urrainn dhuinn bruidhinn mu dheidhinn Camilla, an eaglais, creideamh, Diana, mar a tha i... mar a tha i cho mìorbhaileach air a bhith a' tighinn a-steach air...

SA: Nam bitheadh a' bhròg air a' chas eile, can, nam b' e duine, dìreach, mar a chanas iad, run of the mill duine a bhiodh ann, 's iad a' dèanamh a leithid seothach, cha bhiodh càil mu dheidhinn, agus chan eil... aig deireadh an latha, chan eil ann an Camilla, anns a' Phrionnsa Teàrlach, agus a h-uile duine a tha sineach, chan eil annta ach daoine nàdarra.

ZN: Tà, chan e run of the mill a th' annta. Fhad 's a bhios iad anns an t-suidheachadh anns a bheil iad, bidh na meadhanan... sin as coireach gu bheil na meadhanan gan ruith, agus ge às bith cò an fheadhainn a tha an aghaidh an Teaghlach Rìoghail, 's tha mòran aca ann, ach a dh'aindeoin sin, tha iad anns na meadhanan 's tha iad gu math tarraingeach, feumaidh gu bheil, dhan mhòr-shluagh, no cha bhiodh na meadhanan às an dèidh. Ach aon rud cuideachd mu dheidhinn, tha a' Bhanrigh, tha i gu math iomnach an-dràsta mu dheidhinn dè a' bhuaidh a th' aig Diana air an duine a bhios na rìgh againn ann am bliadhnaichean ri tighinn. Dè seòrsa eisimpleir a tha i a' toirt dha. Carson tha i a' falbh leis mar seo, an siud... an siud 's an seo. Agus rud eile, ged a tha i a' maoidhinn gum falbh i a-null a dh'Ameireagaidh, 's dòcha an uair sin gun caill i an ceangal a bhios aice ri na balaich, 's chan eil mi ag ràdh nach dèanadh Camilla muime glè mhath. 'S iongantach nach dèanadh, a Choinnich.

CM: Ò, a ghràidh, 's e sin ach ceist eile. Cha thachair sin, Iain MhicÌomhair, an tachair?

IM: Cha thachair sin, agus cha theich Diana. Fiù 's ged a... ged a dheigheadh i a-null a dh'fhaicinn, chan fhuirich i thall. Cha thachair sin. Tha dòigh-beatha ro chofhurtail, agus tha cus an lùib an àite a th' aice.

ZN: Ò, tha. Chailleadh i tòrr ri linn falbh, gun teagamh, ged a tha i a' maoidhinn a bhith ga dhèanamh. Chan eil fhios a'm cò air a tha i ga mhaoidhinn.

IM: Agus 's e an dearbh thè an tè mu dheireadh a bheireadh cothrom dha Camilla a dhol na brògan anns an dòigh sin.

ZN: Ò, 's e, bhiodh cus... bhiodh cus cothrom aig Camilla an uair sin. Dè tha a' cur ort, a Choinnich?

CM: Uill... chan eil càil a' cur orm, ach bha mi a' cantainn rium fhìn, ma tha sibhse a' fàs cho teth ann an seo gum biodh feadhainn a tha ag èisteachd a' fàs teth cuideachd, ach tha e follaiseach gu bheil na h-argamaidean agaibh a' còrdadh riutha cho math 's chan eil iad a' togail am fòn a thoirt beachd dhuinn.

ZN: Tha sinn a' còrdadh ris a h-uile duine, feumaidh e a bhith.

CM: Mas e agus gu bheil duine agaibh agus beachd làidir agaibh, togaibh am fòn. Neoni aon, ochd còig a h-aon, seachd a neoni, còig mìle. A Thormoid Clapperton an-dràsta, tha Seonag ag ràdh ann an siud, chan eil annta ach daoine mar a' chòrr againn, ach chan eil e... chan eil sin buileach ceart, a bheil? No a bheil?

TC: Uill, tha iad eadar-dhealaichte anns an inbhe a th' aca, ach aig deireadh cùise chan eil annta ach fuil 's feòil mar [???] fhèin, agus chan eil dòcha cothrom sam bith aca air mar a chaidh am breith dhan an t-saoghal air an deachaidh am breith a-steach, agus chan eil...

CM: Nach e an roghainn a tha romhpa, ge-tà, mana h-eil iad ag iarraidh a bhith a' gabhail ris an uallach agus an ìomhaigh a tha an cois an seòrsa àite a tha sin a bhith aca, leigeadh iad seachad e, agus cha bhi sinn an uair sin a' coimhead riutha. Tha iad ag iarraidh a h-uile càil a th' ann a bhith aca, nach eil, a-nis?

TC: Uill, chan eil... faodaidh gu bheil sin ceart cuideachd, ach tha cothrom aca air an ìomhaigh air a... bristeadh air falbh bhon ìomhaigh a tha sin gun teagamh, ach na dhèidh sin, tha e... tha e air a shùileachadh ann a... leis a' mhòr-shluagh gun lean iad an ìomhaigh anns an... anns an deachaidh am breith a-steach. Agus a-rithist a' dol air ais gu gnothach a' phòsaidh a bha seo, tha mi a' smaoineachadh, tha an Eaglais Shasannach, cha leig i le feadhainn a th' air divorce-adh pòsadh idir, ach bha mi a' leughadh, chan eil cho fada ann, mu dheidhinn Prince Teàrlach 's Camilla, mu dheidhinn pòsadh, feumaidh iad pòsadh an Alba. Ma bha cuimhn' agad fhèin o chionn beagan bhliadhnaichean air a phòs a' Bhan-phrionnsa Anna an dala turas, b' fheudar dhi pòsadh ann an Crathie Church. Chan fhaigheadh i eaglais an Sasainn a phòsadh i.

CM: Tha sin a' ciallachadh, a-rèiste, nach b' urrainn dha òrdugh a thoirt dha na daoine a bhuineas dhan an eaglais air a bheil e fhèin na cheannard a phòsadh.

TC: Uill, mar a tha an riaghailt an-ceartuair, cha b' urrainn. Chan eil... chan eil an Eaglais Shasannach, chan eil iad airson a bhith a' pòsadh daoine a tha divorced idir.

ZN: Saoil nach eil e cuidreamach co-dhiù gu bheil... gum feumar an gnothaich a tha seo a rèiteach air dhòigh air choreigin air neo thèid an Teaghlach Rìoghail a-mach à bith. Ach 's dòcha air a' cheann eile gur h-e na tha a' tachairt nam measg a tha gan cumail ri aghaidh dhaoine. Agus ma thèid cùisean a rèiteach, seadh, nach bi iad cho mòr rinne. Ach tha mi a' smaoineachadh gum feum seo a rèiteach air neo gu bheil iad ann an cunnart.

CM: A Thormoid?

TC: Tha mi ag aontachadh leatha an sin, gum feum... gu bheil na riaghailtean a tha seo air fàs caran seann fhasanta airson an latha 's an linn anns a bheil sinn beò, 's feumar sùil gheur a bheir orra, chanainn, agus gnothaichean atharrachadh. Chan eil...

CM: Ach nan deigheadh... nan tachradh a h-uile càil a tha sin, cha bhiodh càil air fhàgail aig na meadhanan mu bhruidhneadh iad.

IM: Uill, sin e dìreach. Tha mi a' smaoineachadh gu bheil a h-uile càil a tha ri tachairt a' dèanamh cinnteach gu bheil ainm an teaghlach, an Teaghlaich Rìoghail, a' dol air feadh an t-saoghail, fad 's farsaing. Tha ìomhaigh aca man, uill, ann an Ameireaga, 's e luchd-cleasaiche Hollywood, 's e, tha mi cinnteach, as fhaisge orra, agus tha ceannard na stàite an sin fhèin, ged nach eil gu leòr anns an teaghlach airson a dhol còmhla ris, feumaidh iad Hollywood a thoirt a-steach ann, agus chan eil mi a' smaoineachadh, ged 's dòcha bha beachd rud beag eadar-dhealaichte agamsa agus aig feadhainn eile bho chionn dhà no thrì bhliadhnaichean, tha mi a' smaoineachadh gur ann a tha an argamaid air an son ri doimhneachadh... ri doimhneachadh agus ri fàs nas làidire airson...

ZN: Airson an cumail, an e?

IM: Airson an cumail, airson an ìomhaigh a th' aca, airson turasachd 's airson a h-uile càil eile.

ZN: Tha, airson turasachd an-dràsta, seall cho math 's a tha Camilla air muin eich, 's cha tèid Diana, cha tèid i faisg air each. Agus ma tha trooping the colours ann, na tha sinn a' toirt de thurasachd a-steach dhan rìoghachd, agus anns na làithean a tha a' teachd, seall, tha ise cho math air a bhith... air a bhith a' marcachd nan each, agus bhiodh i cho feumail ann a shin. Tha mi a' smaoineachadh gur e sin adhbhar as làidire...

CM: Na toir ormsa ag ràdh an rud a th' air m' inntinn an-dràsta idir. A Sheonag, dè do bheachd?

SA: Uill, tha mi a' smaoineachadh gun fheum atharrachadh... fhios agad, atharrachadh tighinn anns an dòigh anns a bheil an saoghal ga ruith, ach cha chluinn thu uair sam bith dad... uill, 's ann fìor chorra uair co-dhiù a chluinneas tu na meadhanan a' sgrìobhadh dad math mu dheidhinn an Teaghlach Rìoghail no mu dheidhinn duine ann an oifig gu math àrd, agus tha mi a' smaoineachadh, ma tha Teàrlach a' dol a... a' dol a dh'fhaighinn pòsadh, carson a dh'fhaodas e pòsadh ann an Alba agus nach fhaod e pòsadh ann an Sasainn? Carson a tha e a' dol a dh'fhaighinn an cothrom sin? Fhios agad, tha fhios gur e an aon duine a th' ann an Alba 's a th' ann ann an Sasainn.

CM: Ach a-nise, a' bruidhinn air Camilla, ge-tà, às bith dè an t-inbhe a bhios aice, biodh i na bean aig Teàrlach mar phrionnsa, biodh i na banrigh againn mar sin, cha bhi i a-chaoidh na màthair an ath rìgh, am bi, a Sheonag?

SA: Cha bhi, ach an robh fhios aig Teàrlach mus do phòs e Diana gum b' urrainn dhi dà mhac a bheir dhi? Cha robh.

CM: Bha fhios aige nach robh gaol aige oirre.

SA: Uill, bha. 'S dòcha gun robh fhios aige air a sin cuideachd. Ach cha robh, a bheil fhios agad, an robh cinnt gu bhith aige gun robh i a' dol a bheir mac dha? Dh'fhaodadh gun robh sreath nigheanan an dèidh a bhith aig an nighean, agus cha robh an uair sin rìgh gus a bhith aca.

CM: Ò, a ghràidh, bha trioblaid dha-rìribh air a bhith aige an uair sin.

SA: Uill, 's ann an uair sin, bha de... bha de bhrochan cinnteach an uair sin. Cha bhiodh fhios aca air thalamh dè bha iad a' dol a dhèanamh. Dè bha iad a' dol a bhruidhinn mu dheidhinn an uair sin? Ach 's dòcha a-rithist, nan tionndaidheadh iad a' chuibheall, agus gur e Diana a bha an-diugh ann am brògan Camilla, am biodh an aon seòrsa sgannal?

IM: Uill, bhiodh sgannal ann, ach...

SA: Bhiodh sgannal ann, ach a chionn 's nach eil Camilla cho brèagha ri coimhead rithe 's nach...

CM: Sin a bha mi a' dol a ràdh. Bho thaobh... bho thaobh nam fireannach dheth, 's e sgannal a bhiodh ann 's dòcha a thuigeadh daoine. Ach a' tighinn air ais chun na balaich, ge-tà, chan eil rian nach eil buaidh aige seo air na balaich, agus 's e seo an t-ath rìgh a bhios againn, 's dòcha, a rèir dè nì Teàrlach, nach e?

SA: Uill, 's e, ach...

CM: Chan eil rian nach eil buaidh aig briseadh 's sgaradh 's na rudan seo anns na naidheachdan a bhith air na balaich a tha seo fad an tìde.

SA: Tha. Tha buaidh aige air balaich, agus a-rithist, tha mi a' bruidhinn às mo leth fhèin, far a bheil clann an dèidh a bhith agamsa ann am pòsadh a bhrist, agus a tha air pòsadh... tha mi air pòsadh a-rithist, agus bha a' chlann agamsa gu mì-thoilichte anns a... nuair a bha mi pòsta a' chiad uair. Agus an uair sin bha mi poille leam fhèin. Phòs mi a-rithist. Tha a' chlann agamsa cho toilichte 's a ghabhas iad. Chan eil... cha toir clann fada... ma tha iadsan a' faicinn gu bheil am pàrantan toilichte, chan eil e gu diofar a bheil màthair 's athair còmhla, a bheil màthair 's athair dealaichte 's iad air pòsadh a-rithist, fhad 's a tha a' chlann a' faicinn gu bheil am pàrantan toilichte, tha a' chlann cus, cus nas toilichte.

CM: Tha mi a' dol a dh'iarraidh facal air a' cheathrar agaibh a-nise, agus thig sinn air ais ann an ceann bliadhna agus chì sinn cò... Nam biodh tu a' dol a chur geall, dè an ùine a chanadh tu mus cluinn sinn an naidheachd gu bheil Diana... gu bheil Camilla agus Teàrlach a' dol a phòsadh? A bheil thu a' smaoineachadh gun tachair e, Iain?

IM: Tha mi a' smaoineachadh gun tachair e, ach tha mi a' smaoineachadh gum bi còig bliadhna mus tachair e. Chan eil an rìoghachd fhathast deiseil airson gabhail ri Camilla, agus 's ann airson adhbharan gu math falamh agus aotrom a tha... a tha sin. Chan eil i a' coimhead rìoghail na dòigh.

CM: Zena?

ZN: Ò, 's e a bhith a' coimhead... tha i a' coimhead math gu leòr. Tha mi a' smaoineachadh gum bi co-dhiù còig bliadhna ann. Saoilidh mise gun toir e beagan nas fhaide. Ach ma nì Teàrlach an-àirde... ma nì e... ma nì esan an-àirde inntinn... tha e uabhasach gu bhith ag atharrachadh inntinn. Tha mi a' smaoineachadh ma leanas e air a' chùrsa 's gun lean e 's gun dèan e an-àirde inntinn, tha mi a' smaoineachadh gun tig an latha. Tha mi làn-chinnteach às gun tig an latha.

CM: A Thormoid?

TC: Uill, tha mi a' smaoineachadh gum pòs iad gun teagamh, ann an... Cha chanainn gum pòs iad an fhalmhachd, ach ma tha esan airson an crùn a bhith aige agus Camilla a bhith aige, feumaidh gnothaichean a bhith air atharrachadh glè mhòr mum pòs e. Mar a tha an suidheachadh an-ceartuair, chan urrainn dha an crùn a bhith aige 's chan urrainn dha Camilla a bhith aige còmhla. Feumaidh... ma tha esan a' dol a phòsadh mun dèanar... mun atharraich na riaghailtean, tha eagal orm gum feum e dèanamh mar a rinn bràthair a sheanar, an crùn a bheir suas.

CM: Uill, a Sheonag, dè do bheachd-sa?

SA: Uill, mar a chanas iad, chan urrainn dhut a' chèic agus an jam a bhith agad, an urrainn?

CM: Chan eil fhios agamsa.

SA: Ach tha mi a' smaoineachadh, pòsaidh iad, ach mar a tha Tormod a' ràdh, feumaidh... feumaidh cùisean atharrachadh, agus tha mi a' smaoineachadh gum pòs iad, agus chan eil e gu diofar leamsa cò ris, ged a bhiodh i cho grànda ri duine sam bith a bh' air talamh tròcair riamh, fhad 's a tha i coibhneil 's a tha i modhail 's gnothaichean mar sineach, tha mi a' smaoineachadh gun dèan i deagh bhean dhàsan. Dalladh iad orra.

ZN: Gu dearbh.

CM: Sin agad e. Uill, dalladh iad orra. Am facal bho dheireadh ann an sin aig Seonag Anderson. Mo thaing dhan a' cheathrar agaibh airson ur beachdan a thoirt dhuinn. A h-uile duine ag ràdh aig deireadh an latha gum pòs iad, ach gur dòcha gun tig aig Teàrlach taghadh a dhèanamh. An crùn no Camilla. Chì sinn. Zena Nicoll, Iain X. MacÌomhair, Tormod Clapperton, Seonag Anderson. Mo thaing dhan a' cheathrar agaibh.

Source Type

Dat

Audio Quality

Good