Dòmhnall Dubh Mac Iain 'ic Ailein
Contributors
Fieldworkers
Date
07 August 1954
Track ID
97782
Part 1
Track Information
Original Track ID
SA1954.82
Original Tape ID
Summary
Dòmhnall Dubh Mac 'ic Ailein
Dòmhnall Dubh Mac 'ic Ailein was sailing to Canna on a stormy day. There was a small animal following the boat. Dòmhnall Dubh had it taken on board and the storm subsided. The beast disappeared when they reached Canna. Dòmhnall Dubh became ill soon after. His brother came to his deathbed. Three loud whistles were heard. Dòmhnall Dubh tried to rise to answer them and had to be held down. A cockerel crew and the Devil was seen leaping across Leum an Dòbhrain.
Item Subject/Person
Dòmhnall Dubh Mac 'ic Ailein
Recording Location
County - Inverness-shire
Parish - Small Isles
Island - Canna
Item Location
County - Inverness-shire
Parish - Small Isles
Island - Canna
Language
Gaelic
Genre
Collection
Transcription
Hector MacDonald (HM): Seo an triop a bha Dòmhnall Dubh Mac 'ic Ailein a' tighinn à Uibhist leis a' bhirlinn a-nall gu Canaigh, agus bha fìor dhroch latha ann aca a' tighinn tarsainn. Agus bha beothach beag dubh a bha seo a' leantail a' bhàta fad an rathaid a' tighinn tarsainn, agus thuirt Mac 'ic Ailein ri fear dhen a' chriutha:
"Tog am beothach beag bochd sin, tog a-staigh dhan bhàta e."
Agus nuair a thog iad a-staigh e thàinig an latha gu math na b' fheàrr. Agus co-dhiù, ràinig iad Canaigh. Agus nuair a ràinig iad Canaigh dh'fhalbh am beothach 's chan fhaca iad tuilleadh e.
Thàinig Mac 'ic Ailein air tìr 's chaidh e a dh'fhuireach dhan taigh, agus glè ghoirid às a dhèidh sin dh'fhàs e bochd. Agus bha bràthair dha thall ann am Mùideart. Chuir iad fios air a bhràthair e thighinn, gun robh coltas air nach èireadh e tuilleadh às an leabaidh; gun robh am bàs air. Agus co-dhiù, thàinig a bhràthair agus bha iad ga chaithris fad oidhche no dhà an sin.
Agus an oidhche a bha seo bha iad cinnteach gun robh e a' dol a bhàsachadh, agus bha iad ga chaithris fad na h-oidhche. Agus co-dhiù mu... suas eadar dà no trì a dh'uaireannan sa mhadainn chuala iad fead uabhasach a-muigh. Agus rinn esan gu bhith às an leabaidh airson faighinn a-mach, agus chùm iad grèim air 's chuir iad a-staigh dhan leabaidh air ais e.
An ceann tacain chuala iad fead eile, 's i na bu mhotha na a' chiad fhead. Rinn esan gu bhith a-mach às an leabaidh a-rithist, agus chùm iad grèim air a-rithist 's chuir iad a-staigh dhan leabaidh air ais e.
Agus an ceann treise às a dhèidh sin chuala iad an treas fead. Bha i seo fada, fada na bu mhotha. Agus co-dhiù, rinn e a-mach an uair sin gum biodh e a-mach co-dhiù ge b' oil leis na bha anns an taigh. Co-dhiù, fhuair iad grèim air 's chuir iad a-staigh dhan leabaidh air ais e, agus dìreach san àm a bh' ann ghairm an coileach, agus an fheadhainn a bha a-muigh chunnaic iad an Donas a' leum tarsainn àite ris an canadh sinne Leum an Dòbhrain. Agus thuirt esan riutha nach ruig iad a leas ioghnadh sam bith a ghabhail dhan fhead a bha siud no gu dè an duine a bha a-muigh, a chionn gur e an Donas a bh' ann a' tighinn ga iarraidh a chionn gun do gheall e dha iad nuair a bha e na dhuine òg.
Fear neo-ainmichte (F): And you missed out the best part of the story.
HM: Well come on.
F: That Clan Ranald's honour must be unsullied.
"Tog am beothach beag bochd sin, tog a-staigh dhan bhàta e."
Agus nuair a thog iad a-staigh e thàinig an latha gu math na b' fheàrr. Agus co-dhiù, ràinig iad Canaigh. Agus nuair a ràinig iad Canaigh dh'fhalbh am beothach 's chan fhaca iad tuilleadh e.
Thàinig Mac 'ic Ailein air tìr 's chaidh e a dh'fhuireach dhan taigh, agus glè ghoirid às a dhèidh sin dh'fhàs e bochd. Agus bha bràthair dha thall ann am Mùideart. Chuir iad fios air a bhràthair e thighinn, gun robh coltas air nach èireadh e tuilleadh às an leabaidh; gun robh am bàs air. Agus co-dhiù, thàinig a bhràthair agus bha iad ga chaithris fad oidhche no dhà an sin.
Agus an oidhche a bha seo bha iad cinnteach gun robh e a' dol a bhàsachadh, agus bha iad ga chaithris fad na h-oidhche. Agus co-dhiù mu... suas eadar dà no trì a dh'uaireannan sa mhadainn chuala iad fead uabhasach a-muigh. Agus rinn esan gu bhith às an leabaidh airson faighinn a-mach, agus chùm iad grèim air 's chuir iad a-staigh dhan leabaidh air ais e.
An ceann tacain chuala iad fead eile, 's i na bu mhotha na a' chiad fhead. Rinn esan gu bhith a-mach às an leabaidh a-rithist, agus chùm iad grèim air a-rithist 's chuir iad a-staigh dhan leabaidh air ais e.
Agus an ceann treise às a dhèidh sin chuala iad an treas fead. Bha i seo fada, fada na bu mhotha. Agus co-dhiù, rinn e a-mach an uair sin gum biodh e a-mach co-dhiù ge b' oil leis na bha anns an taigh. Co-dhiù, fhuair iad grèim air 's chuir iad a-staigh dhan leabaidh air ais e, agus dìreach san àm a bh' ann ghairm an coileach, agus an fheadhainn a bha a-muigh chunnaic iad an Donas a' leum tarsainn àite ris an canadh sinne Leum an Dòbhrain. Agus thuirt esan riutha nach ruig iad a leas ioghnadh sam bith a ghabhail dhan fhead a bha siud no gu dè an duine a bha a-muigh, a chionn gur e an Donas a bh' ann a' tighinn ga iarraidh a chionn gun do gheall e dha iad nuair a bha e na dhuine òg.
Fear neo-ainmichte (F): And you missed out the best part of the story.
HM: Well come on.
F: That Clan Ranald's honour must be unsullied.
Source Type
Reel to reel
Audio Quality
Good