Search

Mar a bhite a' dèanamh ròpan.

Date 10 September 1955
Track ID 1029
Part 1

Track Information

Original Track ID

SA1955.161.A13

Original Tape ID

SA1955.161

Summary

Rope-making.

The contributor's father told him how they used to make ropes from bog-deal - old pine which was dug up during peat-cutting. He describes how these were made. His grandfather used 'ròpan-giuthais' in his fishing tackle. They also made cow collars from it. Hemp, which grew in Alltan Dubh was used for fishing-nets. His grandmother's brothers once took a wheel back from Caithness, which was used solely for spinning the hemp for the nets.

Language

Gaelic

Genre

Information

Collection

SoSS

Transcription

Calum MacIllEathain (CM): Chan eil fhios a'm... bha mi a' dol a dh'fhaighneachd dhuibh an cuala sibhse iomradh riamh iad a bhith a' faighinn giuthas ris an canadh iad giuthas-blàir air na h-achannan, a-mach air a' mhonadh. Bheil fhios a'd, gheibheadh iad seann stocan craobh, de chraobhan.

Murdo John MacLean (MM): Gheibh.

CM: Agus an cuala sibh riamh iad a bhith a' dèanamh ròpan dheth siud?

MM: Chuala mi sgeul air sin aig m' athair, agus e a' sealltainn 's ag innse mar a bha iad ga dhèanamh. Agus bha iad a' togail, dar a bha na craobhan a' tuiteam [???], tha fhios agaibh, bha iad... tro na linntean, bha an talamh ag èirigh suas orra, agus bhiodh iad gam faighinn glè thric dar a bhiodh iad a' buain na mòine. Agus nan do rachadh... dh'aithnicheadh iad gur e craobh a bhiodh ann, rachadh a fàgail, dh'fhaodte airson bliadhnachan, 's rachadh a-rithist a togail. Agus bha iad an toiseach a' sgileadh nam meòir dhith leis an... leis an tuagh no leis an làmh-thuagh, agus a' cur an òrd i. Agus bha a-nise coltas de sgian gheur aca, agus bha iad a' toir dhith na sliseagan leis an sgian bho cheann gu ceann. Agus bha e a-rithist a' gabhail dha na sliseagan a bha sin le plocan air clach gus an robh iad ga bristeadh a-bhàn, tha fhios agaibh, mìn - na [?gaoirdean], mar a theireas sinn, agus gun gabhadh toinneamh air. Agus bha iad a-rèist a' toinneamh sin agus a' dèanamh ròpan dheth. Agus chuala mise m' athair a' cantainn:

"Tha cuimhn' a'm," ars esan, "dar a bhiodh do sheanair," ars esan, "na thobha-cinn anns a' bhàta, agus tha cuimhn a'm," ars esan, "gur e," ars esan, "tobha na lìon a bh' aig do sheanair anns a' bhàta mhòr, ròp-giuthais."

Ròp-giuthais. Agus bha iad a' dèanamh nan nasg air, agus bha iad a' dèanamh nan ròp-eallaich dheth. Agus... nise, chan eil sin o cianail fada. Bha cuimhn' aig m' athair, ged a... ged a bha an linn aig mo sheanair, bha iad air an dèanamh anns a' bheart. Bha a' chuid bu mhotha dhiubh air am fighe a-staigh, air an deilbh a-staigh 's air am fighe a-staigh, agus iad fhèin a' dèanamh an t-snàth. 'S bhiodh iad a' toir... Bha iad a' fàs na còcrach, rud ris an can iad hemp. Bha iad ga fàs shìos anns an Alltan Dubh 's shuas an seo ann an àitean. Bha. Agus chuala mi m' athair a' cantainn gun tug... gun tug a bràithrean, gun tug iad cuibhle à Gallaibh gu mo sheanmhair 's i na pàiste òg. Bha e air a dhèanamh... bha e air a dhèanamh gu sònraichte airson snìomh... airson snìomh na còcraich dha na lìn. 'S bha ise a' snìomh na còcraich 's bha iad fhèin a' fighe nan lìon. 'S bha iad gam beartachdainn... bha na linntean sa, bhiodh ròpan-feòir aca no ròpan-còcraich aca, ach bha iad gam beartachdainn ron a sin leis na dromaichean a bha iad fhèin a' dèanamh dhen a' ghiuthas.

Source Type

Reel to reel

Audio Quality

Good