An t-Èireannach a shabhail an t-Iùdhach le bhith a' freagairt trì ceistean an rìgh.
Contributors
Fieldworkers
Date
24 June 1953
Track ID
3582
Part 1
Track Information
Original Track ID
SA1953.168.4
Original Tape ID
Summary
The Irishman who saved the Jew's life by answering the king's three questions.
A Jew and an Irishman looked like each other. The Jew worked for the king and the Irishman was very poor. The king had cause to put the Jew to death, but gave him the chance to save his life by answering three unanswerable questions. The Irishman went in his place and answered them.
Language
Gaelic
Genre
Collection
Classification
Transcription
Catrìona NicFhionghain: Bha dà dhuine seo, dà charaide, agus bha fear... 's e Iùdhach a bh' ann am fear dhiubh agus Èireannach anns an fhear eile, agus bha iad uabhasach coltach ris a chèile. Bha fear dhiubh ag obair aig an rìgh. Bha am fear eile, cha robh e ach na dhuine bochd. Agus ge bith gu dè a' chasaid a chaidh a chur air an fhear eile no gu dè rinn e, chaidh innse dhan an rìgh, agus bha an rìgh a' dol ga mharbhadh mura freagradh e trì cheistean.
Ò bha an duine, cha robh fhios aige dè na ceistean a bhiodh ann, 's bha e cho draghail 's chaidh e air ais far an robh a charaide, am fear a bha seo, 's thuirt e ris... dh'innis e mar a bh' ann, 's thuirt e gun robh an rìgh a' dol ga mharbhadh mura freagradh e trì cheistean, agus nach robh fios gu dè na ceistean a bha e a' dol a chur air.
Uill, thagh e na... bha a charaide glè dhuilich 's thuirt e:
"Uill," ars esan, "thèid mise ann, bhon tha thusa na do dhuine nas àirde na mise, 's jobachan agad nas àirde na mise. Thèid mise ann air do shon bhon a tha thu cho duilich, agus feuchaidh mi na ceistean a fhreagairt, ge bith gu dè an fheadhainn a bhios ann... an seòrsa a bhios ann, agus cuiridh mi orm an t-aodach agadsa, 's bhon a tha sinn cho coltach ri chèile 's dòcha nach faithnich e sinn.
Dh'fhalbh an t-Èireannach gun an rìgh, 's thàinig meall chun an rìgh. Thàinig e gu beulaibh an rìgh, 's a' chiad cheist a thuirt... a thuirt... a chuir an rìgh air:
"Dè an ùine a bheir mi a' dol timcheall an saoghal? Innis dhomh dè an ùine a bheir mi a' dol timcheall an saoghal."
Studaig an t-Èireannach treiseag agus:
"Ma thèid thu suas agus ma..." Thuirt e: "Ma thèid thus suas agus ma chumas tu ceum ris a' ghrèin, thèid thu timcheall an saoghal ann an ceithir uairean fichead."
Cha tuirt e an còrr. Agus thuirt e sin ris an dara ceist:
"Dè is fhiach mi aig an àm seo?"
"Uill, b' fhiach ar slànaighear deich puinnd fhichead, agus shaoilinn gum b' fhiach thusa naoi puinnd fhichead."
Stad e.
"Cò air a tha mi a' smaoineachadh aig an àm seo, a-nise?"
"Uill, tha thu a' smaoineachadh gur e an t-Iùdhach a th' agad, ach 's e th' agad an t-Èireannach."
Ò bha an duine, cha robh fhios aige dè na ceistean a bhiodh ann, 's bha e cho draghail 's chaidh e air ais far an robh a charaide, am fear a bha seo, 's thuirt e ris... dh'innis e mar a bh' ann, 's thuirt e gun robh an rìgh a' dol ga mharbhadh mura freagradh e trì cheistean, agus nach robh fios gu dè na ceistean a bha e a' dol a chur air.
Uill, thagh e na... bha a charaide glè dhuilich 's thuirt e:
"Uill," ars esan, "thèid mise ann, bhon tha thusa na do dhuine nas àirde na mise, 's jobachan agad nas àirde na mise. Thèid mise ann air do shon bhon a tha thu cho duilich, agus feuchaidh mi na ceistean a fhreagairt, ge bith gu dè an fheadhainn a bhios ann... an seòrsa a bhios ann, agus cuiridh mi orm an t-aodach agadsa, 's bhon a tha sinn cho coltach ri chèile 's dòcha nach faithnich e sinn.
Dh'fhalbh an t-Èireannach gun an rìgh, 's thàinig meall chun an rìgh. Thàinig e gu beulaibh an rìgh, 's a' chiad cheist a thuirt... a thuirt... a chuir an rìgh air:
"Dè an ùine a bheir mi a' dol timcheall an saoghal? Innis dhomh dè an ùine a bheir mi a' dol timcheall an saoghal."
Studaig an t-Èireannach treiseag agus:
"Ma thèid thu suas agus ma..." Thuirt e: "Ma thèid thus suas agus ma chumas tu ceum ris a' ghrèin, thèid thu timcheall an saoghal ann an ceithir uairean fichead."
Cha tuirt e an còrr. Agus thuirt e sin ris an dara ceist:
"Dè is fhiach mi aig an àm seo?"
"Uill, b' fhiach ar slànaighear deich puinnd fhichead, agus shaoilinn gum b' fhiach thusa naoi puinnd fhichead."
Stad e.
"Cò air a tha mi a' smaoineachadh aig an àm seo, a-nise?"
"Uill, tha thu a' smaoineachadh gur e an t-Iùdhach a th' agad, ach 's e th' agad an t-Èireannach."
Source Type
Reel to reel
Audio Quality
Good